تفاوت هیدرولیک و پنوماتیک

هیدرولیک و پنوماتیک:

هیدرولیک و پنوماتیک از جمله سیستم های پر کاربرد در صنعت هستند که جایگزین کردن این سیستم ها به جای سیستم های قدیمی مکانیکی عملکرد بهتری را ایجاد کرده است. از جمله سیستم های پر کاربرد هیدرولیک و پنوماتیک که در صنعت کاربرد فراوانی دارند، می توان به:
هیدرولیک، پمپ هیدرولیک دنده ای و پیستونی،پمپ پنوماتیک و جک پنوماتیک اشاره کرد.
در رابطه با سیستم های هیدرولیکی و پنوماتیکی می توان گفت که اصلی ترین وظیفه ای که این سیستم ها به عهده دارند، تبدیل انرژی به حرکات مکانیکی است. از جمله کاربرد های دیگر این سیستم ها نیز می توان به کنترل فشار توسط شیر برقی پنوماتیک و یا شیر های کنترل فشار پنوماتیک و هیدرولیک اشاره کرد.

پنوماتیک چیست؟

پنوماتیک را می توان نوعی انرژی تعریف کرد که در امور صنعتی کاربرد گسترده ای دارد و تنها تعداد کمی از کارخانه ها و یا مراکز صنعتی از این سیستم استفاده نمی کنند. به عبارت دیگر پنوماتیک یک نوع انرژی اثبات شده است که در لغت به معنای تنفس باد می باشد.
پنوماتیک علمی در رابطه با حرکات و وقایع هوایی است و صنعتگران آن را به عنوان یک انرژی بسیار تمیز، ارزان و حتی با ریسک پایین می دانند. در طرف مقابل سیستم های پنوماتیک سیستم های هیدرولیک قرار دارند که دارای وظیفه مشابهی با سیستم های پنوماتیک هستند اما نحوه عملکرد آنها متفاوت است.
هیدرولیک چیست؟
هیدرولیک در زبان یونانی از هیدور به معنای جریان حرکات سیال گرفته شده است. قرن ها پیش هیدرولیک فقط به معنای آب بود، اما بعد ها اهمیت بیشتری پیدا کرد و معنای آن به دست آوردن اطلاعات بیشتر در رابطه با استفاده از آب، چرخه آب و یا حتی مهندسی آب بوده است.
در حال حاضر و در دوران امروزی هیدرولیک دیگر به معنای آب نیست و فقط معنای آب را با خود حمل نمی کند بلکه دامنه های وسیعی پیدا کرده است که در برگیرنده پایه های مایع و کابرد های دیگر به ویژه روغن است.
آب به علت دارا بودن خاصیت خورندگی و زنگ زدگی نمی تواند به عنوان یک انرژی انتقال حرکت در صنعت مورد استفاده قرار بگیرد. به همین دلیل امروزه در صنعت از روغن به جای آب در سیستم های هیدرولیک استفاده می شود.

تفاوت هیدرولیک و پنوماتیک:

این دو سیستم دارای تفاوت هایی با هم هستند که به برخی از آنها به صورت خلاصه اشاره می کنیم. اصلی ترین عامل در سیستم های پنوماتیک، هوا است اما در سیستم های هیدرولیک عامل اصلی حرکت انرژی و فشار وارد شده از روغن و تبدیل آن به حرکت است.
لازم به ذکر است که این تفاوت تنها در عملکرد این دو سیستم می باشد و تفاوت های دیگری که در این دو سیستم دیده می شود در مزایا و معایب این دو سیستم نهفته است که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
مزایا و معایب سیستم هیدرولیک و پنوماتیک:
هر نوع سیستم صنعتی که برای کمک به صنعتگران طراحی و یا ساخته می شود در برگیرنده مزایا و معایبی به صورت کوچک و یا بزرگ است که سیستم های هیدرولیک و پنوماتیک از این موضوع مستثنی به حساب نمی آیند.
مزایای سیستم پنوماتیک:
• عامل اصلی در عملکرد این سیستم ها هوا است که هوا در همه جای کره زمین وجود دارد
• از آنجایی که در پنوماتیک از گاز و هوا استفاده می شود، میزان تمیز بودن این سیستم در مقایسه با سیستم هیدرولیک بیشتر است.
• این سیستم دارای حساسیت کمی به تغییر دما است
• کنترل کردن سرعت نیرو و تغییر جهت در این سیستم ها به کمک شیر برقی و به راحتی انجام می شود
• سیستم های پنوماتیک دارای امنیت بالایی هستند و به عنوان سیستم های غیر قابل اشتعال شناخته می شوند که فاقد هر گونه جرقه است
• همچنین این سیستم ها در مقایسه با سیستم های هیدرولیک دارای سرعت بالاتری در اجرا می باشند.
• قطعات و اتصالات پنوماتیک بسیار ارزان هستند که این موضوع نیز از دیگر مزایای این سیستم ها به شمار می آید.

معایب سیستم پنوماتیک:

این مدل از سیستم ها در کنار مزایای خود دارای معایبی نیز هستند که این معایب عبارتند از:
• ظرفیت این سیستم به گونه ای است که فشار تولید از 10 بار بیشتر نمی شود و اگر به میزان فشار بیشتری نیاز باشد، باید از سیستم های هیدرولیک و یا ترکیبی از این دو سیستم استفاده شود
• برای افزایش فشار و به دست آوردن فشار قوی در این سیستم ها از حجم زیادی از تجهیزات باید استفاده شود.
• آماده سازی هوا، کنترل کردن و مراقبت از هوا
• کشش اتمسفر که باعث ایجاد عدم دقت در حرکت و عدم کنترل مناسب برای سرعت و فشار می شود
مزایای سیستم هیدرولیک:
• استحکام و قدرت بالایی دارند
• نصب کردن و یا تعمیر نمودن اجزای سیستم بسیار آسان است
• استارت شدن این سیستم ها بسیار سریع و آسان صورت می گیرد حتی در مواقعی که بارگیری انجام می شود
• داشتن توانایی برای تبدیل حرکت چرخشی به حرکت خطی و یا بر عکس
• تغییر جهت حرکت حتی در زمانی که دستگاه زیر بار باشد، بسیار آسان است
• تولید انرژی بالا توسط پمپ پیستونی کوچک از نظر وزن و حجم
• دارا بودن قطعاتی با عمر طولانی مدت و یا عناصر هیدرولیک به دلیل روغن کاری
• سرعت و توان در این سیستم ها بسیار مناسب است
• امکان پیاده سازی کردن اتوماسیون صنعتی بر سیستم های هیدرولیکی

معایب سیستم هیدرولیک:

• این سیستم ها دارای آلودگی محیطی هستند که بزرگ ترین عیب سیستم های هیدرولیک است
• احتمال نشت روغن و آتش سوزی در این سیستم ها وجود دارد
• احتمال به وجود آمدن خطر در صورت عدم رعایت استاندارد ها
• احتمال آسیب دیدگی شخصی در صورت روغن ریزی
• سیستم های هیدرولیکی به دما و کیفیت وابسته هستند
• در نهایت نیز حساسیت به آلاینده ها و گرد و غبار نیز از دیگر معایب این سیستم ها است.
چرا استفاده از سیستم های هیدرولیک و پنوماتیک بهتر از سیستم های سابق در زمینه انتقال انرژی است؟
در پاسخ به این سوال باید خدمت شما عزیزان بگوییم که از جمله مواردی که باعث شده تا استفاده از این سیستم ها به جای سیستم های قدیمی توصیه شود، مواردی است که در قسمت زیر به آنها اشاره می کنیم:
• دارا بودن قطعات محرک کمتر
• دست یابی داشتن به حرکات دورانی و خطی با قدرت بالا و کنترل آنها به صورت مطلوب
• امکان کنترل کردن نیروهای بزرگ خارجی با اعمال نیرویی کم مانند باز و یا بستن شیرها
• نداشتن هیچگونه محدودیت مکانی برای نصب این سیستم ها
• دارا بودن هزینه پایین به دلیل اصطکاک کم، قطعات ارزان طراحی ساده
• قابلیت ایجاد کردن سیستمی مقاوم در برابر تنش هایی که به صورت ناگهانی رخ می دهند که این کار به کمک سوپاپ های اطمینان و سوئیچ های فشاری و حرارتی انجام می شود
از سیستم های هیدرولیک و پنوماتیک در چه مواقعی استفاده می شود؟
استفاده از هر کدام از این سیستم ها در مواقع خاصی صورت می گیرد و هر یک از این سیستم ها برای مواقع مشخصی مناسب هستند.

کاربرد سیستم هیدرولیک:

استفاده از این سیستم در مواقع ذکر شده در زیر مناسب تر است:
• زمانی که به قدرت زیادی نیاز باشد
• زمانی که حرکت به صورت آهسته ولی یکنواخت نیاز باشد
• زمانی که دقت عملگر ها زیاد باشد
موارد کاربرد پنوماتیک:
سیستم های پنوماتیک نیز در شرایط ذکر شده در قسمت زیر عملکرد بهتری دارند:
• زمانی که به نیروی زیادی نیاز نباشد
• زمانی که به دقت حرکتی بالایی نیاز نباشد
• زمانی که عملگر ها دارای عکس العمل های سریع باشند

شاید این مقالات رو دوست داشته باشید :

شیرهای وکیوم چیست و چه کاربردی دارد؟