پمپ دنده ای از جمله پرکاربردترین گروه پمپ های هیدرولیک هستند که به دو گروه اصلی پمپ دنده داخلی و پمپ دنده خارجی تقسیم می شوند که با توجه به نوع نیاز در هر صنعتی می توان از آنها استفاده کرد. حرکت اصلی در این پمپ ها به صورت رفت و برگشت نیست، بلکه چرخش است که منجر به انجام کار در این پمپ ها می شود. نحوه عملکرد پمپ دنده ای هیدرولیک به این ترتیب است که در داخل آن دو چرخ دنده با هم درگیر هستند که به یکی از آنها چرخ دنده هرزگرد و به دیگری چرخ دنده محرک گفته می شود. هرگاه چرخ دنده ها حرکت کنند، دندانه ها از هم فاصله گرفته و به این ترتیب با ایجاد مکش، سیال به داخل دندانه ها کشیده شده و سپس همزمان با عبور از میان دندانه ها به طرف دریچه ی خروجی پمپ حرکت می کند. آببندی بین دندانه های پمپ این اجازه را نمی دهد که روغن به سمت دریچه ورودی باز گردد و الزاما به سمت خروجی پمپ حرکت خواهد کرد.
فیلم معرفی پمپ دنده ای هیدرولیک
نحوه عملکرد پمپ دنده ای هیدرولیک
در تصویر زیر نحوه عملکرد پمپ دنده ای هیدرولیک را به طور شماتیک ملاحظه می کنیم.
پمپ دنده ای هیدرولیک در گروه پمپ های جابجایی مثبت قرار می گیرد؛ در این نوع پمپ ها با هر دور چرخش دندانه ها حجم معینی سیال از داخل پمپ عبور می کند. با توجه به اینکه پمپ های دنده ای قادر هستند محدوده ی وسیعی از دبی و فشار کاری را پوشش می دهند، پرکاربردترین گروه از پمپ های هیدرولیک محسوب می شوند؛ علاوه بر این با توجه به قیمت این پمپ ها کاربردشان برای ساخت یونیت هیدرولیک نیز مناسب می باشد.
انواع پمپ هیدرولیک دنده ای
در پمپ های دنده ای هیدرولیک با دو گروه اصلی این تجهیز صنعتی روبرو هستیم:
- پمپ دنده ای خارجی
- پمپ دنده ای داخلی
شمای ساده نحوه کارکرد پمپ دنده ای هیدرولیک
پمپ دنده خارجی هیدرولیک (External gear pumps)
دلایل استفاده گسترده از پمپ های دنده ای خارجی در سیستم های هیدرولیکی به شرح ذیل می باشند:
- ایجاد فشار نسبتا بالا با توجه به حجم کم
- ارزان قیمت بودن
- گستردگی در سرعت
- محدوده دما و ویسکوزیته گسترده
همانطور که در شکل زیر مشاهده می شود، پمپ دنده خارجی هیدرولیک از دو چرخ دنده (7) و (8) و یک شفت (3) تشکیل شده است. که در داخل یک پوسته شماره (1) قرار گرفته است.
در پمپ دنده خارجی هیدرولیک با چرخش یکی از چرخ دنده ها بوسیله سیستم محرک، به چرخش درآمده و چرخ دنده دیگر نیز می چرخد. فضای بین دندانه ها، پوسته و صفحات جانبی، جریانی از روغن را پدید می آورند. در ناحیه ای که دندانه ها از درگیری خارج می شوند و حجم محفظه افزایش می یابد، یک فشار منفی در خط مکش ایجاد شده و رو به افزایش می گذارد. بدین ترتیب سیال موجود در مخزن تحت فشار اتمسفر از مجرای S وارد خط مکش شده و فضای بین دندانه ها را پر می کند.
در این ناحیه و به دلیل وجود آب بند داخلی، روغن به سمت مجرای خروجی پرفشار P فرستاده می شود. در پمپ دنده ای هیدرولیک توجه به تجهیز نشت بند بسیار مهم به نظر می رسد.
نقشه مهندسی تجهیزات داخلی و شمای کلی یک پمپ دنده ای خارجی
- 1= محفظه
- 2= فلنج
- 3= شفت ورودی
- 4 و 5= محل قرار گیری بلبرینگ ها
- 6= پوشش خارجی
- 7 و 8= چرخدنده ها
- 9= نشت بند (سیل)
در پمپ دنده ای خارجی هیدرولیک، با دو نوع متفاوت رو به رو هستیم:
- یک محوره
- دو محوره
این تقسیم بندی زیرمجموعه چرخ دنده های ساده و یا هلیکال (مارپیچ) است. نوع هلیکال اصولا در مواردی استفاده می شود که جریان آرام تری نسبت به چرخ دنده ساده می خواهیم و همچنین ظرفیت بالاتری از پمپ دنده ای لازم داریم. اگرچه حتی چرخ دنده ساده نیز جریان آرام و یکنواختی تولید می کند. معمولا نوع کوچک این پمپ ها در سرعتی بین 1750 دور در دقیقه تا 3450 دور در دقیقه و در نوع بزرگ پمپ تا 650 دور در دقیقه کار می کنند.
پمپ دنده خارجی نسبت به سایر انواع گروه های پمپ دنده ای هیدرولیک کاربرد چشمگیرتری دارد. پمپ دنده ای خارجی هیدرولیک دارای تلرانس اندکی می باشد و شافت اصلی از دو طرف ساپورت می شود. این مطلب باعث می شود ظرفیت پمپاژ آن تا 200 BAR/3000psi برسد، که پمپ دنده ای خارجی را برای استفاده از هیدرولیک مناسب می کند.
در تصویر زیر نحوه ی عملکرد پمپ دنده خارجی را مشاهده می کنیم. روغن هیدرولیک از یک سمت وارد شده و با عبور از بین چرخ دنده ها به سمت خروجی حرکت می کند؛ به این ترتیب با کمک پمپ دنده ای هیدرولیک انرژی روغن هیدرولیک، تبدیل به انرژی مکانیکی می شود.
دیدگاهتان را بنویسید